-
Uit Het Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden van A.J. van der Aa (www.tresoar.nl):
SCHERPENZEEL, d., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet. Stellingwerf-Westeinde, arr. en 4 u. Z. ten W. van Heerenveen, kant. en 5 1/2 u. Z. W. van Oldeberkoop.
Dit dorp behoort onder de veertien dorpen, welke tusschen de rivieren de Linde en de Kuinder besloten zijn. De huizen, welke men er 29 telt, liggen door uitgestrekte wei- en hooilanden omringd, langs den weg. Men telt er 150 inw., die meest in den landbouw hun bestaan vinden.
De landerijen loopen van de Scheene tot aan de Kuinder. Aan de gemelde rivier behoort onder dit dorp gedeeltelijk eene lange streek huizen,, welke bij de Oud-Schoterzijl begint en tot aan de scheiding van Munnekeburen en Oude-Lamer voortloopt, onder den naam van Lange-Lille.
De inw., die er allen Herv. zijn, behooren tot de gem. Scherpenzeel-Spanga-Munnekeburen-en-Nijtrijne, welke hier eene kerk heeft, met een spits torentje, doch zonder orgel. - De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 40 leerlingen bezocht.
Bij den watervloed van Februarij 1825 werd dit dorp, even als het naburig Spanga, deerlijk geteisterd. Des Vrijdags morgens, ten tien ure, stortte het water tot bijna vijf palmen hoogte over den Lindedijk en in vereeniging met dat uit het zuidwesten, overstroomde het al de landen onder Spanga gelegen en drie uren later die onder Scherpenzeel behoorende. De ongezetenen trachtten te bergen wat zij konden, doch zeer spoedig werden stroom en overvloeijing zoo sterk, dat elke poging al moeijelijker werd en, onder eene menigte drijfgoed, een groet getal dood vee, uit Overijssel derwaarts aangespoeld, zich vertoonde. Het water steeg dien dag tot de geweldige hoogte van twee el op het vlakke land, en dus acht palm hooger dan in het jaar 1776. Bijna alle de boerenwoningen werden ten deele vernield of zwaar beschadigd; honderden runderen verdronken en eene hoog bejaarde vrouw, Hendrikje Bartelds Oosterhof genaamd, onder Spanga wonende, werd met hare woning eene prooi der golven, terwijl, tegen over Scherpenzeel buitendijks een geheel huisgezin jammerlijk het leven verloor. Groot waren de verliezen hier geleden, daar menige boer dertig tot vijftig stuks hoornvee, waarvan hij niet een enkel redden kon, verdrinken en daarna zijn vermogen verdwijnen zag.
|